วิธีการใช้บรรจุภัณฑ์ที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด ตอนที่ 1 (Zero waste packaging Part 1)
เรื่อง : ธิตยา ถนอมวงศ์
ปัจจุบัน ปัญหาบรรจุภัณฑ์กับสิ่งแวดล้อมมีปริมาณตัวเลขที่สูงขึ้น และก่อให้เกิดการสร้างขยะที่มากขึ้น ทั้งนี้เนื่องมาจากการใช้บรรจุภัณฑ์พลาสติก และวัสดุอื่นที่ไม่สามารถย่อยสลายได้ เช่นการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการผลิตพลาสติก และการขัดขวางกระบวนการรีไซเคิลของวัสดุบรรจุภัณฑ์
ผู้ประกอบการอย่างพวกเราสามารถร่วมมือกันในการแก้ปัญหานี้ได้ โดยนำหลักการออกแบบ และเลือกบรรจุภัณฑ์ พร้อมมองหานวัตกรรมบรรจุภัณฑ์ที่ยั่งยืนเพื่อส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมให้น้อบที่สุดมาใช้ เพื่อลดปริมาณการใช้วัตถุดิบใหม่ ลดปริมาณขยะ และช่วยกันลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างมากที่สุด เพื่อสร้างสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืนของโลกในระยะยาวได้
หลักการออกแบบ และออกบรรจุภัณฑ์เพื่อส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด (“Zero waste packaging hierarchy”) มี 3 หลักการ โดยวันนี้จะขอเล่าหลักการเบื้องต้น เพื่อให้เกิดความเข้าใจในภาพรวมก่อนที่จะลงลึกไปในรายละเอียด และเห็นตัวอย่างจริงในบทความต่อไป
ก่อนอื่นเราควรมาทำความรู้จักคำว่า Zero waste packaging hierarchy กันก่อน
Zero waste packaging hierarchy คือการจัดลำดับวิธีการใช้บรรจุภัณฑ์ที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมให้น้อยที่สุด ลดการสร้างขยะในกระบวนการผลิต และการใช้งานสินค้าให้มากที่สุด โดยเน้น และให้ความสำคัญกับหลัก
- การออกแบบที่ยั่งยืน (Sustainable Design): ออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุดตั้งแต่การผลิตจนถึงการทำลาย รวมไปถึง
- หลักการการใช้วัตถุดิบที่สะท้อนคุณค่าอย่างยั่งยืน (Sustainable Material Choices)โดยการเลือกใช้วัตถุดิบที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด
Zero waste packaging hierarchy ประกอบด้วย 3 หลักการ โดยมีลำดับการใช้บรรจุภัณฑ์ดังนี้
- หลักการกำจัด และ การลดการใช้บรรจุภัณฑ์(Eliminate /Reduce)
- หลักการนำกลับมาใช้ใหม่ (Reuse/Refill)
- หลักรีไซเคิล (Recycle)
1. หลักการกำจัด และ การลดปริมาณการใช้บรรจุภัณฑ์ (Eliminate /Reduce)
1.1 หลักการการกำจัดการใช้บรรจุภัณฑ์ (Elimination):
การหลีกเลี่ยงการใช้บรรจุภัณฑ์ที่เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม เป็นตัวเลือกในการลดการใช้บรรจุภัณฑ์ที่มีผลกระทบสูงสุด โดยใช้วิธีการผลิตหรือสินค้าที่ไม่ต้องใช้บรรจุภัณฑ์ หรือสามารถใช้บรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมให้ได้มากที่สุด และยังสามารถช่วยลดภาระต้นทุนในการผลิตของผู้ประกอบการด้วย ตัวอย่างสินค้า และบรรจุภัณฑ์ที่ใช้หลักการกำจัด (Elimination) ที่น่าสนใจดังนี้
มีการออกแบบบรรจุภัณฑ์ เพื่อกำจัดการใช้พลาสติกในการห่อผัก และผลไม้ เปลี่ยนมาใช้ใบตองแทนในร้าน ริมปิง ซูเปอร์มาร์เก็ต
Ref : ไอเดียแจ่ม ณ ห้างริมปิง จ.เชียงใหม่
1.2 หลักการลด (Reduce):
ลดปริมาณบรรจุภัณฑ์ที่ใช้ โดยลดขนาด หรือจำนวนของบรรจุภัณฑ์ที่ไม่จำเป็น ตัวอย่างสินค้า และบรรจุภัณฑ์ที่ใช้หลักการลด (Reduce) ที่น่าสนใจ เช่น การลดพลาสติกในขวดน้ำดื่ม: บริษัทผู้ผลิตขวดเครื่องดื่มลดปริมาณพลาสติกในขวดถึง 35% โดยใช้วัตถุดิบที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และยังช่วยลดภาระต้นทุนในการผลิตของผู้ประกอบการด้วย
Ref: Coca-Cola unveils new-look Namthip (nationthailand.com)
2. หลักการนำกลับมาใช้ใหม่ (Reuse) :
การนำกลับมาใช้ใหม่ได้หลายครั้ง และการใช้ บรรจุภัณฑ์ที่เติมเต็มได้หลายครั้ง (Refillability)
ตัวอย่างสินค้า และบรรจุภัณฑ์ที่ใช้หลักการ การนำกลับมาใช้ใหม่ และใช้บรรจุภัณฑ์ที่สามารถเติมเต็มได้หลายครั้ง (Reuse/ Refillability) ที่น่าสนใจ เช่น
หลักการนำกลับมาใช้ใหม่(Reuse): ถุง ซิปล็อค สกรีนโลโก้ สำหรับบรรจุอาหาร: ซองกระดาษที่ใช้ในการบรรจุอาหาร และของกินที่สามารถนำกลับมาใช้ได้หลายครั้ง และลดการใช้ถุงพลาสติกในรูปแบบการบรรจุอาหารที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
Ref : Munchy Seeds moves to recyclable packaging (packagingnews.co.uk)
การใช้บรรจุภัณฑ์ที่เติมเต็มได้หลายครั้ง (Refillability) ที่ Refill Station คือ ลูกค้าสามารถนำบรรจุภัณฑ์เดิม มาที่ Refill Station เพื่อเติมสินค้า หรือวัตถุดิบที่ต้องการเข้าไป แนวทางนี้ช่วยลดปริมาณการใช้สินค้า และการสร้างขยะจากบรรจุภัณฑ์เดิมที่ใช้แล้วทิ้ง โดยมีผลกระทบที่น้อยลงต่อสิ่งแวดล้อม
Ref : A Day Magazine
3. หลักการ รีไซเคิล (Recycle):
การรีไซเคิล หรือทำลายบรรจุภัณฑ์เพื่อนำวัตถุดิบกลับมาใช้ใหม่ ตัวอย่างสินค้า และบรรจุภัณฑ์ที่ใช้หลักการรีไซเคิล (Recycle): รีไซเคิล หรือทำลายบรรจุภัณฑ์เพื่อนำวัตถุดิบกลับมาใช้ใหม่ที่น่าสนใจ คือ
บรรจุภัณฑ์ขวดรักษ์โลก rPET ที่ผลิตจากพลาสติกรีไซเคิลรายแรกในตลาดน้ำดื่มไทย มิเนเร่ rPET ผลิตจากเม็ดพลาสติกรีไซเคิล ผ่านกระบวนการแยก ย่อย หลอม จนเป็นขวดรักษ์โลก rPET ใช้พลังงานน้อยกว่าประมาณ 80% และสามารถช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้มากถึง 24%”
จากตัวอย่างของหลักการเบื้องต้นที่นำเสนอมา จะเห็นได้ว่า ผู้ประกอบการอย่างพวกเรา สามารถร่วมมือกัน โดยนำหลักการออกแบบ และเลือกบรรจุภัณฑ์ พร้อมมองหานวัตกรรมบรรจุภัณฑ์ ที่ยั่งยืนเพื่อส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยให้ที่สุด
Ref: greennetworkthailand
ผู้ประกอบการสามารถติดตามบทความเจาะลึกในรายละเอียดในแต่ละหลักการ พร้อมตัวอย่างจริง ทั้งในประเทศไทย และต่างประเทศ ที่พวกเราสามารถนำมาปรับใช้ได้กับบรรจุภัณฑ์ของสินค้า และบริการของเราได้ในบทความต่อไป
